Görünürlük ve Görünmezlik:Teknolojide Yeni Cephe
Sonuç: Hiçbir Şey Bedava Değil
Türkiye’nin çevresinde halen süren savaşlara bakın. Her gün ekranlarımıza düşen görüntülerde, en son teknolojiyle donatılmış insansız hava araçları, yazılım destekli hedefleme sistemleri, yapay zekâ ile çalışan gözetim mekanizmaları ve ölüm makineleriyle işlenen cinayetlere canlı tanık oluyoruz. Komşu coğrafyalar, laboratuvar niyetine kullanılan savaş alanlarına dönmüş durumda. Bir zamanlar bilim kurgu filmlerinde izlediğimiz “geleceğin silahları”, artık sınırlarımızın hemen ötesinde kanlı bir gerçekliğe dönüşmüş durumda.
Ama unutmamak gerekir ki: kendi teknolojin, kendi yazılımın, kendi ülkenin geliştirdiği çözümler hayatta kalmanın ve sınırlarını korumanın en güvenli yoludur. Çünkü dışarıdan bedava veya hazır çözümler, ne kadar cazip görünürse görünsün, bağımlılık, gözetim ve tehlike riskini beraberinde getirir.
Peki biz, gündelik hayatımızda ne yapıyoruz? “Bedava” diye telefonlarımıza indirdiğimiz uygulamaların arka planında hangi amaçlar yatıyor, gerçekten biliyor muyuz? Bir kısmı bizi tüketim manyağı yapmak için 7/24 çalışıyor; sürekli alışveriş siteleri, reklamlardan bombardıman. Diğer kısmı ise telefonumuzu sessiz bir casusa çeviriyor: konumunuz, kameranız, mikrofonunuz onların elinde. Hatta öyle ki, kullandığınız bir program doğru anda tetiklenirse, telefonunuz bile adeta bir bombaya dönüşebilir.
“Beleş” diye indirdiğiniz uygulama aslında size altın tepsiyle “özgürlük” değil, zincir uzatıyor. Size sundukları ücretsizlik, görünürde bir armağan; gerçekteyse sizi gözetim toplumunun gönüllü kölesine dönüştürüyor. Sabah kalktığınızda önünüze sunulan manipülatif haberler, akşam yattığınızda veritabanlarında puanlanan ruh haliniz… Bedava değil; aksine pahalı, çünkü ödediğiniz bedel en mahrem hazineniz: özgürlüğünüz.
Saklambaç benzetmesi tam buraya oturuyor. Eskiden ebe sayarken biz saklanırdık; şimdi ise saklanacak yer kalmadı. Görünür olabiliriz, görünür olmayabiliriz; ama her halükârda gözetleniyoruz. Oyunda sobelenmek sadece çocukça bir gülüş getirirdi; ama gerçek dünyada sobelenmek ölümle sonuçlanıyor.
Sonuç: Hiçbir Şey Bedava Değil
Türkiye’nin çevresindeki savaşların bize gösterdiği çıplak gerçek şu: teknoloji artık sadece ilerleme demek değil, ölüm demek de olabiliyor. Ve hiçbir şey gerçekten bedava değil. Ne indirdiğimiz uygulamalar, ne kullandığımız cihazlar, ne de bize vaat edilen “güvenlik”. Hepsinin bir faturası var. Biz bu faturayı öderken, geriye nasıl bir dünya bırakacağımızı seçiyoruz.
Bir gün telefonunuz cebinizdeyken saklambaç oynamaya kalkarsanız; bu oyunda sobelendiğinizde sevdiklerinizin hayatından çıkıyorsunuz. Unutmayın: kendi teknolojin, kendi yazılımın hayatta kalmanın ve özgürlüğün anahtarıdır.